Voorschoten – Deze maand is het 70 jaar geleden dat Nederland bevrijd werd maar de oorlog dreunde in veel families nog jaren door. Op 30 mei draait in het Filmtheater de indrukwekkende documentaire ‘Verlies niet de moed’, de zoektocht van Hella de Jonge-Asser naar de waarheid over haar familie. Tijdens de voorstelling zijn Hella en haar man cabaretier Freek de Jonge in het Cultureel Centrum.

Hella is de dochter van Eli Asser. Bekend als schrijver van series als onder andere ‘Het schaep met de vijf poten’. De hit ‘Het zal je kind maar wezen’ gaat over Hella want ze rebelleerde. Ze had het gevoel niet te mogen bestaan. Maar waarom?

Oorlog
Eli en zijn latere vrouw Eva Croiset  overleven de oorlog om bij terugkomst te ontdekken dat beider families vrijwel zijn uitgeroeid en er andere mensen in hun ouderlijke huizen wonen. In het Nederland van na de oorlog is geen plaats voor hun pijn, schuldgevoel en verdriet. Ze vallen stil en praten nergens over maar in hen huist schuldgevoel, kwaadheid en een onvermogen om te binden, lief te hebben. De relatie met Hella is ronduit moeizaam.

Tante Ro
Als Hella haar vader vijf jaar geleden helpt met verhuizen vindt ze een doos met documenten en foto’s van haar lievelingstante Ro, een zus van haar oma. Een van de weinigen die de oorlog wel heeft overleefd. De doos geeft antwoorden over de families van haar vader en moeder. Over het verre verleden, over de vele talenten waar Hella over beschikt, over de keuzes in haar leven maar het roept ook vragen op. En Hella gaat op zoek naar antwoorden.

Westerbork
“Met de documenten en foto’s ben ik naar Westerbork gegaan”, vertelt Hella de Jonge. “En daar stonden ze versteld over de hoeveelheid informatie. Al snel kwam het plan voor een tentoonstelling en ik bood aan een documentaire te maken. Al vijftien jaar monteer ik de shows van Freek, inclusief korte documentaires bij zijn werk.” De titel ‘Verlies niet de moed’ komt van een briefje dat oma Lientje, de moeder van haar moeder, schreef voordat ze werd weggevoerd naar Auschwitz. ‘Verlies niet de moed, dat doe ik ook niet!’ (de tentoonstelling is nog tot 12 juli 2015 te zien)

Shoah
Hella gaat met haar vader Eli praten. Hij loopt dan tegen de 90. “Pas toen hij de opname zag van mijn moeder die in het kader van het Shoah Project van Steven Stielberg is gemaakt, was er een doorbraak. Mijn moeder is jaren geleden overleden maar bij haar aanblik begon hij te praten. Vertelde dingen die heel diep verstopt zaten en waar hij nooit over wilde vertellen.”

Duivelse dilemma’s
Verlies niet de moed is een indrukwekkende documentaire van een sterke vrouw die haar eigen weg gaat, haar verleden niet wegduwt maar juist zoekt. Over de gruwelen van de tweede Wereldoorlog, de duivelse dilemma’s waar mensen voor stonden en de gevolgen voor de generatie erna. “Maar ík ben geen oorlogsslachtoffer. Ik heb niet meegemaakt wat zij hebben moeten doorstaan. Ik wilde wel in beeld brengen wat er gebeurde met de kinderen van die slachtoffers. Er was geen plaats voor mij bij dat intense verdriet en dat heb ik ook altijd gevoeld.”

Geschiedenis herhaalt zich
In de documentaire is een deel van de zoektocht van Hella vastgelegd maar er gebeurde zoveel dat zij in een boek uitleg geeft. Het besluit om een tournee te maken, heeft ze samen met haar man genomen. “Met hem er bij voel ik me meer op mijn gemak want het blijft emotioneel. En we willen ook waarschuwen: het gebeurt weer. We leven in een tijd waar weer geen ruimte is voor groepen mensen. Net als toen in 1938. De kans is groot dat er straks weer een generatie komt van kinderen die niet mogen bestaan. Dat is onze drive.” Het was kleindochter Maggie die Hella de kracht gaf om door te gaan. Maggie stierf in 2014 op 7-jarige leeftijd.

Humor
Denk overigens niet dat de avond alleen maar over verdriet gaat. De levensvisie van Hella is ‘Laat vreugde overwinnen van verdriet’.  “Humor heeft in mijn leven altijd centraal gestaan. Deze zoektocht heeft mij geleerd dat ik uit families met humor kom. Het zit in mijn genen en dat heb ik nooit geweten. Diezelfde humor trok mij ook zo aan in Freek toen ik hem voor het eerst ontmoette.”

Vreugde is ook het plezier om in vrijheid te leven, zelfs beslissingen te nemen en dat het nooit te laat is om vrede te sluiten. “30 jaar lang heeft mijn vader geen boek ingekeken. Vorige week belde hij geëmotioneerd op. Hij had mijn boek in een avond uitgelezen. Zijn reactie: Ik hou van je!”

Vragen
Na de vertoning van de documentaire interviewt Freek de Jonge zijn vrouw Hella. Daarna is er gelegenheid voor vragen uit de zaal. Aan het eind van de avond signeert Hella haar boek, inclusief DVD, dat op de avond zelf te koop is in het filmtheater.  

Kaarten kosten € 9,-. Reserveren kan via www.filmtheatervoorschoten.nl of 06 10331176 (zo lang de voorraad strekt)